کلمه شامپو از یک لغت هندو به نام چامپانا (Champana) به معنی ماساژ دادن است. قبل از پیدایش شامپو به شکل امروزی، مردم برای شستشوی موی خود از مواد گیاهی مانند سدر و چوبک و کتیرا و مواد معدنی مانند خاک های سیلیسی استفاده می کردند. البته هم اکنون، هنوز هم بسیاری از مردم به دلیل نداشتن آگاهی از مشکلی که قلیایی بودن صابون و سختی آب برای مو پدید می آورد از صابون برای شستن موی خود استفاده می کنند. مهمترین کارایی شامپو، تمیزکردن مو و پوست سر و برطرف کردن چرک و آلودگی از روی سطح آن است. البته پاک کنندگی یک شامپو امروزه، ویژگی مشترک همه شامپوها به شمار می آید و رقابت شامپوها بر سر مساله زیبا نمودن موی سر همزمان با پاکیزگی سطح آن میباشد. انتخاب شامپو برای انواع مو مطلب هست که میخواهیم در این مقاله به آن بپردازیم.

زیبایی های مو که می توان از شامپو انتظار داشت موارد زیر است:

Gloss and Shimmering درخشش و تلالو، Softness نرمی، Manageability قابلیت اداره و فرم دهی، Fullness انبوه به نظر آمدن، Ease of combing سهولت شانه خوری.

 

دلیل تنوع شامپوها

همانطور که همه ما در فروشگاه ها مشاهده مینماییم. امروزه طیف گسترده ای از شامپوها در بازار دیده می شوند. دلیل تنوع شامپوها بدون شک وجود متغیرهای بسیار زیادی میباشد که در طراحی فرمول شامپو وجود دارد. مثلا اینکه موها از نظر میزان چربی پوست سر، خشک و چرب یا معمولی باشد یا اینکه فرم مو صاف، مجعد یا فرفری باشد یا مثلا اینکه موها با مواد شیمیایی مثل مواد دکلره، رنگ، فر و … دستکاری شده باشند، از طرف دیگر سلیقه مصرف کننده درانتخاب شکل و حالت شامپو، میزان کف و سهولت آبکشی و شست و شو حتی خصوصیاتی مثل رنگ و بو و بسته بندی همگی می توانند متغیرهای فرمول نویسی یک شامپو باشند.

از آنجا که که بسیاری از این متغیرها متضاد یکدیگر بوده و جمع پذیر نمیباشند تولید کننده، برای اینکه بتواند سلیقه متنوع مشتریان را پاسخگو باشد مجبور میباشد شامپوهای متنوعی ارائه دهد تا نیاز همه آنها را براورده نماید. چرا که حتی سلیقه یک فرد نیز با گذشت زمان تغییر می کند. این یک واقعیت است که همه مردم دوست دارند فراورده های جدید را آزمایش و تجربه کنند.

 شامپوها را می توان به روشهای مختلفی تقسیم بندی نمود:

 

تقسیم بندی بر اساس شکل ظاهری:

شامپوها می توانند با ظاهر شفاف، صدفی، خمیری، ژل و یا حتی جامد به بازار عرضه شوند. رنگهای متنوع، روایح گوناگون، بسته بندی های مختلف نیز شکل ظاهری شامپو را تغییر می دهند.

 

تقسیم بندی بر اساس نوع مو:

 

شامپو برای موی چرب، خشک یا معمولی

شامپو برای موی رنگ شده

شامپو حجم دهنده برای انبوه به نظر آمدن موی کم پشت

شامپو ضخیم کننده برای موی افزایش ضخامت تدریجی موهای نازک

شامپو برای نگهداری از فرهای مطلوب برای کسانی که حالت فر مویشان زیبا میباشد یا کسانی که موی خود را با مواد شیمیایی فر نموده اند.

شامپو برای کسانی که فر موهایشان ریز و نازیباست و دوست دارند حالت وز مویشان برطرف گردد.

شامپو کلاسیک برای کسانی که دارای موی نرمال میباشند و بیش از هرچیز سادگی و نظافت را از موی خود می خواهند مانند آقایانی که دارای موی کوتاه و بدون مشکل و دستکاری نشده دارند.

 

تقسیم بندی بر اساس میزان ملایمت

 

شامپو خیلی ملایم، شامپو ملایم، شامپو معمولی، شامپو غلیظ

تقسیم بندی بر اساس داشتن مواد خاص برای منظوری خاص

شامپو ضدشوره، شامپو ویتامینه و …

انتخاب شامپو برای انواع مو

موهای چرب

مواد پاک‌کننده موجود در شامپو ها (سورفاکتانت) با هم متفاوت میباشند. بعضی از آن ها قدرت کف‌ بیشتری دارند و بعضی کمتر، علاوه بر آن بعضی بیشتر چربی‌زدا هستند.

در افراد یا موهای چرب، فعالیت غدد چربی‌ساز زیادتر است بنابراین به شامپویی احتیاج دارند که قدرت چربی‌زدایی بیشتری داشته باشد. این افراد بهتر است هر روز یا یک روز در میان حمام کنند و هنگام شستن سر، بدون چنگ زدن، موها را آرام بشویند تا غدد چربی تحریک نشود.

آبکشی هم بهتر میباشد با آب ولرم (نه داغ) انجام گیرد. علاوه بر آن، توصیه می‌شود افراد با موهای چرب، از نرم‌کننده‌های جداگانه استفاده ننمایند.

موهای خشک

در پوست افرادی که موهای خشک دارند، فعالیت غدد چربی‌ساز کمتر میباشد و چربی کمتری تولید می‌نمایند.

درنتیجه نیازی به استفاده از مواد چربی‌زدای قوی ندارد. لازم میباشد این افراد تعداد دفعات شستشوی سر را کاهش دهند و از نرم‌کننده‌ها (جداگانه بعد از شامپو) استفاده نمایند.

شامپو موهای معمولی

این شامپو برای کسانی میباشد که برای درمان مویشان نیاز به مراقبت های ویژه ندارند.
این محصولات به خوبی موی شما را تمیز کرده و معمولا حاوی سولفات های متعادل با سورفکتانت های دیگر میباشند.
این محصول فقط برای تمیز کردن به اندازه کافی و برای موی طبیعی طراحی و تولید گشته است.

اگر موهایتان آسیب دیده

در اطراف هر تار مو، لایه‌ای به نام کوتیکول وجود دارد که در آن سلول‌های پهنی (مانند آجرهای روی شیروانی یا فلس‌های ماهی) منظم در کنار هم قرار دارند.

اگر این سلول‌ها، با نظم کنار یکدیگر قرار نگیرند، موها حالت درخشان خود را از دست می‌‌دهند و کدر و شکننده میگردند. این اتفاق گاهی به علت استفاده مداوم از مواد شیمیایی (رنگ، مش و فر) می‌افتد. استفاده زیاد از وسایل گرمایی مانند اتوی مو و سشوار هم می‌تواند به این لایه آسیب رساند.

زمانی که این آسیب رخ می‌دهد، کراتین (پروتئین سازنده مو) از دست می‌رود. برخی افراد سعی مینمایند با استفاده از شامپوهای حاوی کراتین (و سایر درمان‌های کراتین) این پروتئین‌ها را جایگزین کنند اما متاسفانه کار چندانی از شامپوها برنمی‌آید چون ساقه‌ موها، بافتی غیرزنده میباشد و نمی‌توان آن را تغذیه نمود، به‌خصوص هنگامی که دلیل آسیب‌ دیدن موها مواد رنگ و مش باشد.

برای کمک به موهای آسیب‌دیده، بهترین راه، کوتاه کردن مو میباشد. شامپوهای مخصوص موهای آسیب‌دیده بیشتر دارای پروتئین‌ها و ویتامین‌های گوناگون میباشند و استفاده از آنها می‌تواند تاثیرمثبت روی موها داشته باشد اما این آثار موقت میباشند.

برای موهای آسیب‌دیده، بهتر میباشد از مواد حالت‌دهنده (نرم‌کننده) قوی‌تری استفاده کرد.  نرم‌کننده‌ها با ایجاد یک لایه پوشش ظریف روی مو، سبب می‌شوند کوتیکول مو تا حدی صاف‌تر شود و تا حدی ناهمواری آن را رفع نمایند، درنتیجه مو کمتر گره می‌خورد اما باز هم مشکل موهای آسیب‌دیده را به طور اساسی حل نمی‌نماید.